Jacob Derwig over Klem: 'We wilden dat deze film niet te grotesk zou worden'

Over het vertrek van Marius en zijn vrouw Kitty naar Italië – aan het eind van seizoen 3 – kon best nog iets verteld worden. Wat als zij in het fraaie Toscane geconfronteerd zouden worden met de keiharde praktijken van de lokale maffia? Het resultaat werd een combinatie van Ik Vertrek en Gomorra, getiteld Klem: Maniere Olandesi. In dit filmtoetje van de serie runnen Marius en Kitty een wijngaard dicht bij Siena. Als Hugo met zijn gezin op bezoek komt, worden de ramen van het landhuis ingegooid en gaan er een paar auto’s in vlammen op. Wat volgt is een nieuwe draaikolk van intriges, bedreigingen, geweld en misdaad, met Marius wederom als explosief middelpunt. Jacob Derwig (53) speelt wederom de sympathieke boef met zwaar Mokums accent.

Was je meteen enthousiast over een slotfilm van de serie Klem?

“Ik heb geen seconde getwijfeld, ik vind het heerlijk om Marius Milner te spelen. En wat is er nou leuker dan om met de hele Klem-familie naar Italië te gaan om een film te maken? Ik kan me trouwens wel voorstellen dat Frank nu denkt: ‘Zo, het is klaar.’”

Toch zijn slotfilms van series een risico, Penoza en De Luizenmoeder werden matig ontvangen.

“Daar hebben we het inderdaad vaak over gehad. Penoza is een voorbeeld van hoe we het niet wilden. Die serie is ontzettend succesvol geweest. Maar als je er goed over nadenkt, heeft die maffiafamilie vijf seizoenen lang wel érg veel rampspoed meegemaakt. En het leek alsof de film daar nog eens overheen wilde pieken. Dat werd allemaal misschien een beetje... too much? Nee, als ik eerlijk ben, vond ik het niet altijd even geloofwaardig. Terwijl ik echt een Penoza-fan ben, ik heb er nota bene zelf in meegespeeld. Daarom wilden we dat deze Klem-film niet te grotesk zou worden.”

Waar heb je de inspiratie voor Marius Milner vandaan gehaald?

“Uit mijn verbeelding. Ik was zelf nooit een boefje en had ook geen criminele vrienden. Ik ben in Dordrecht heel veilig en braaf grootgebracht. Sterker nog: mijn moeder was daar kinderrechter. Dus ik moest met mijn eigen fantasie aan de slag. En met Frank heb ik het natuurlijk wel over Willem Holleeder gehad. Toen hij nog niet in de gevangenis zat, kon je hem in Amsterdam nog weleens tegenkomen. Ik weet nog dat hij een keer op zijn brommertje voor ons huis zat. Puur toevallig. Maar toen we hem zagen, schrokken we ons wel helemaal gek. Wat een ongelooflijk aanwezige, ongenaakbare man is dat. Iets daarvan hebben we wel in Marius willen stoppen, ja.”

Hoe heb je zijn accent onder de knie gekregen?

“Daarvoor ben ik in de leer gegaan bij actrice Annet Malherbe, de vrouw van regisseur Alex van Warmerdam. Zij is echt de koningin van de accenten en kan acteurs daar heel goed in begeleiden. Als er weer een seizoen Klem aankwam, ging ik bij haar op bezoek voor een paar sessies en namen we al mijn dialogen door. Maar deze film heb ik zonder haar gedaan, dus ik hoop dat ze trots op me is.”

Pikte je ook weleens iets op van Amsterdamse vrienden? Of bekende Amsterdammers als Harry Slinger?

“Nee. Ik kom wel vaak in de Johan Cruijff Arena als ik naar een wedstrijd van Ajax ga. Dan heb ik natuurlijk mijn oren open, want daar zit ik tussen de ras-Amsterdammers. Dan gaat het van (Jacob Derwig zet een plat Amsterdams accent op): ‘Nééé Davy, leg die bal dan af!’ Dus ja, daar probeer ik wel wat zinnetjes van te onthouden.”

Het is dan wel oppassen dat je geen karikatuur wordt. Hoe voorkom je dat?

“Door niet door te slaan in overdrijving. Kijk, er zullen altijd mensen zijn die zeggen: ‘Oh, daar heb je weer zo’n acteur die doet alsof hij Amsterdammer is.’ Maar dat hoort bij mijn vak, doen alsof ik iemand anders ben. Het moet alleen wel geloofwaardig zijn, dat is het allerbelangrijkst. Daar sprak ik dan met Annet over. Die leerde mij dat ik de Amsterdamse ‘r’ maar beter weg kon laten. Daar moest ik te hard mijn best voor doen, en dat hoorde je. Zelf praat ik met een gewone ‘r’, dus uiteindelijk koos ik dan voor de variant die het best bij mijn stem paste.”

Marius Milner is uiteindelijk een even geloofwaardige als verrukkelijke schurk geworden.

“Dat vonden meer mensen. Ik moest een keer naar een ouderavond waar vaders en moeders me herkenden als die man uit Klem. Daar werd toen toch een beetje nerveus gelachen. Terwijl ik dacht: nu ben ik gewoon Jacob Derwig en niet Marius Milner.”

Frank Ketelaar kwam op het idee voor Klem toen zijn dochter in 2005 het lichaam van de geliquideerde onderwereldjurist Evert Hingst op straat had zien liggen...

“Klopt, in de Amsterdamse Gerrit van der Veenstraat, bij de Apollobuurt. Dat is vlak bij de school waar ook mijn kinderen naartoe gingen. Je denkt dat in die wijk in Oud-Zuid alleen maar nette mensen leven. Maar figuren als Hingst en Willem Endstra woonden daar dus ook, misschien wel om juist niet op te vallen. Zelf woon ik nu in Oud-West, aan de rand van het Vondelpark, maar ik ben niet bang dat ik zoiets lugubers zal meemaken. Wat me wel enorm fascineert, is dat die onderwereld dus veel dichter op onze normale wereld zit dan we denken.”

Wat zou jij ervan vinden als je kinderen bevriend raken met de kroost van een crimineel?

“Daar hebben we het thuis absoluut over gehad, zeker toen de serie Klem net begon. Ik denk dat ik mijn kinderen niet zo snel zou laten omgaan met een kind van iemand als Willem Holleeder. Mijn vrouw Kim (van Kooten - Red.) woonde vroeger in Hilversum, waar ze bevriend was met een ex-vriendin van een bekende crimineel. Die kwam ze later nog een keer tegen en dan had die vrouw opeens haar arm in het gips. Toen Kim vroeg wat er gebeurd was, kon die vriendin daar niets over zeggen. Achteraf denk je dan: ‘Hmm, tja…'”

Is dat dan je grootste angst, dat je kinderen geweld wordt aangedaan?

“Nee, het is meer het zekere voor het onzekere nemen. Dat is wat Hugo Warmond in Klem aanvankelijk ook denkt. Ach, die Milners zijn aardige mensen en onze dochters zijn goed bevriend. Maar toch geeft het hem een unheimisch gevoel.”

Heb je als acteur nog een wensenlijstje?

“Ik zou nog weleens iets heel vets in het buitenland willen doen. Via mijn agent ben ik een paar keer op filmfestivals beland waar Europese acteurs met tachtig regisseurs en casting directors uit de hele wereld konden praten. Een soort speeddaten, om elkaar beter te leren kennen. Helaas heeft dat toen niets opgeleverd.”

Waarom niet?

“Enerzijds komt dat doordat ik niets heb gemaakt dat ook over de grens te zien is geweest. Kijk naar Carice van Houten die dankzij Zwartboek een visitekaartje had voor een internationale carrière en later voor Game of Thrones werd gecast. Aan de andere kant ben ik ook niet iemand als Barry Atsma die tien jaar geleden alles aan de kant heeft gezet voor een internationale film- en tv-carrière. Hij begon met wat handen schudden in Duitsland en was daarna te zien in de Duitse serie Bad Banks en Engelse producties als The Split en The Serpent Queen. Ik ambieer geen grote carrière in Duitsland of Amerika. Ik maak hier ook leuke dingen en ben ook graag dicht bij mijn gezin. Maar toch, dat ene vette buitenlandse project staat toch wel op mijn lijstje.”

Tekst: Eric Le Duc

Klem: Maniere Olandesi draait vanaf 2 februari in de bioscoop.

Dit verhaal verscheen eerder in Veronica Superguide. Nooit meer iets missen? Sluit dan snel een voordelig abonnement af!