Danny Ghosen kritisch op WK: ‘Ze zijn bezig heel Qatar schoon te vegen'

Tekst: Rob Goossens

Je nieuwe programma zou Danny in Qatar gaan heten, maar wordt als In de Schaduw van het WK uitgezonden. Waarom?

“Ha, omdat het me nog niet is gelukt om het land binnen te komen. Ik heb goede hoop dat het gaat lukken nu Ronald de Boer me ermee helpt. Maar: eerst zien, dan geloven.”

Ronald de Boer, die praat toch alle misstanden daar goed?

“Hij is ambassadeur van het WK en is laatst inderdaad onderuitgegaan bij Humberto. Op kritiek over de mensenrechtenschendingen zei hij: ‘Dat is het ene woord tegen het ander.’ Dat is natuurlijk vreemd. Hij hoeft de situatie met duizenden doden die vielen bij de bouw van stadions toch niet te verdedigen? Maar ik had wel zoiets van: laat het maar zien dan, dat het daar allemaal goed gaat. Het lijkt erop dat het gaat lukken om met hem die kant op te gaan. Hij heeft direct contact met de Supreme Committee in Qatar daar. Nogal een verschil met hoe mijn eigen contact loopt. Ik krijg gewoon geen reactie als ik vraag of ik daar mag komen filmen.”

Je bent al wel naar Nepal geweest. Wat voor mensen heb je gesproken?

“Enkele gastarbeiders die in landen als Qatar, Saoedi-Arabië en Dubai werken of gewerkt hebben. Maar ook een recruiter die die mensen arbeiders daarheen bracht en inmiddels gewetensbezwaren heeft. Daar werd ik heel cynisch van. Die man had zelf in Saoedi-Arabië gewerkt en wist dondersgoed wat die mensen te wachten staat: onder extreme temperaturen werken, lange werkdagen maken. Je bent maar een nummertje daar, they don’t give a shit. Die man was voor hij stopte willens en wetens bezig om de levens van andere mensen kapot te maken.”

Waarom vond je het zo belangrijk om het verhaal van de Nepalezen te vertellen?

“Omdat wij de dood van die arbeiders in Qatar anders niet zien. Voor nabestaanden blijft er niet alleen een groot verdriet, maar ook een pijnlijke erfenis achter. Zij zijn hun vader of hun kind kwijt en blijven vaak met behoorlijke schulden achter. Want om de reis naar Qatar te betalen, lenen jonge mannen soms van het hele dorp geld. Als je omkomt, blijft de familie met een schuld van duizenden euro’s achter. Voor ons niet heel veel geld, maar voor hen wel. Dat achtervolgt ze nog jaren.”

Danny pakt zijn telefoon erbij. “Kijk, dit is op de luchthaven in Kathmandu.” Hij wijst een man aan. “Deze jongen is net teruggekomen uit Qatar om de kist op te halen van zijn vader, die daar is overleden. En die kisten, die blijven maar binnenkomen. Allemaal keurig met papierwerk inclusief overlijdensakte. Maar daar staat dan wel in negen van de tien gevallen op: ‘natuurlijke dood’. Terwijl ik dan denk: er zat een jongen van 26 tussen die op zijn hotelkamer gevonden werd met bloed uit zijn mond. Zo natuurlijk is dat niet.”

De NPO lijkt het ongemak over naar Qatar gaan ook wel te voelen. Tijdens de seizoenspresentatie zei de directeur Video: ‘Maar we hebben ook Danny Ghosen die een serie over de misstanden heeft gemaakt.’ Voel je je een excuustruus?

“Echt? Wauw. Zo zou het niet moeten zijn. Ik ben één persoon, de mensen die erheen gaan zijn met meer en die horen zich ook uit te spreken. We horen vaak dat sport niet politiek is, maar dat wordt het natuurlijk wel als er zoveel leed en corruptie is. Je hoeft het voor mij niet te boycotten, maar maak wel duidelijk wat er gebeurd is. Vertel bijvoorbeeld in het commentaar hoeveel mensen er bij de bouw van het stadion zijn omgekomen.”

Wat kunnen zij daar verder nog doen?

“Journalisten weinig, ben ik bang. Qatar is niet gek, daar zijn ze het land nu aan het schoonvegen. Arbeiders worden teruggestuurd naar Nepal zodat ze straks tijdens het WK niet te zien zijn. Nee, de echte actie moet van de voetballers en voetbalbonden komen.”

En wat verwacht je dan van hen?

“In ieder geval dat ze niet duiken, zoals KNVB-directeur Gijs de Jong. Die heb ik gesproken, maar hij was het allemaal zo aan het goedpraten dat ik hem heb gevraagd: word jij soms ook betaald door Qatar?”

Louis van Gaal heeft zich natuurlijk wel een beetje uitgesproken. ‘Het gaat om geld, commerciële belangen. Dat doet ertoe bij de FIFA’, zei hij.

“En daarna is de KNVB meteen tekst en uitleg gaan geven in Qatar. Ik ben heel benieuwd wat er uit te leggen was, want dat was toch gewoon duidelijke taal?”

Maar wat kunnen ze wél?

“Ik hoop nog steeds dat spelers zich uitspreken, en dat er ten minste een fonds komt voor de families van die gestorven of gewonde arbeiders. Dat is dan niet iets om per se trots op te zijn, maar wel het absolute minimum. Dan hebben we niet helemáál niks gedaan. Het gaat die families er ook niet om dat ze het onderste uit de kan halen. Ze hoeven geen Mercedes, ze willen gewoon af van de schulden die zij zijn aangegaan zodat hun zonen werk konden gaan doen dat ze uiteindelijk het leven heeft gekost. Die mensen zijn straatarm, anders stuur je je zoon niet naar de andere kant van de wereld om te werken.”

Misschien dat ze dat statement over zo’n fonds nog wel naar buiten brengen, maar pas tijdens het WK, als de hele wereld kijkt en de Qatari het moeilijk kunnen wegmoffelen?

“Dat zou heel mooi zijn. Het aanzien van Louis van Gaal bijvoorbeeld is heel groot in de wereld. Als hij zich uitspreekt dan maakt dat indruk.”

Voor jouw sportcollega’s begint het werk nu pas, maar voor jou zit het er eigenlijk alweer op. Wat wordt jouw volgende project?

“Daar ga ik binnenkort over praten met de VPRO. Ik weet het nog niet zeker, maar ik hoop wel weer in het Midden-Oosten, want daar ligt wel echt mijn passie. Een vervolg over Qatar? Dat zou kunnen, er is nog veel wat daar gebeurt waar meer licht op zou moeten worden geschenen.”

Je ziet In de Schaduw van het WK vanaf dinsdag 25 oktober op NPO2, vanaf 21.07 uur.

Dit verhaal verscheen eerder in Veronica Superguide. Nooit meer iets missen? Sluit dan snel een voordelig abonnement af!